2021-01-28
Polska jest krajem, w którym przestrzega się szeregu tradycji łowieckich. Ponad tysiącletnia historia państwa ukształtowała różne zwyczaje i ceremoniały łowieckie. Warto dodać, że wykształcony język myśliwych jest istotnym elementem dziedzictwa narodowego. W wielu regionach nie tylko powstają, ale ciągle są kultywowane nowe zwyczaje, które tworzą wspólny łowiecki dorobek. Jakie elementy składają się na tradycję polowania zbiorowego?
Róg myśliwski
Podczas polowań zbiorowych, myśliwi posługują się językiem łowieckim. Jest on ważnym elementem kultury łowieckiej i wyróżnia myśliwych spośród innych grup. W słowniku znajduje się szeroki zasób słownictwa, który obejmuje m.in. zwierzęta łowne, broń, amunicję, ubiór, tradycje czy zwyczaje polowań.
Można powiedzieć, że bez sygnałów myśliwskich nie odbywają się żadne polowania. To krótkie utwory muzyczne, które są grane na rogach myśliwskich. Są używane głównie jako system komunikacji społecznej, dzięki czemu ułatwiają organizację polowań zbiorowych, ale także pozwalają zapewnić ich właściwe bezpieczeństwo. Wśród sygnałów myśliwskich można wyróżnić porozumiewawcze, w tym uroczyste i właściwe oraz sygnały pokotu.
Odprawa myśliwych to ważny etap polowania zbiorowego. To moment, w którym są realizowane postanowienia regulaminowe. Jest ona prowadzona przez prowadzącego polowanie, a myśliwi są zwoływani za pomocą sygnalistów, grających sygnał „Zbiórka myśliwych”. Po ich zebraniu jest grany sygnał powitanie, a następnie odbywa się powitanie myśliwych, gości, pomocników i przedstawienie informacji na temat gatunku, liczby i płci zwierzyny objętej polowaniem. To także chwila, w której są przypominane zasady bezpieczeństwa i są podawane wszelkie inne informacje związane z polowaniem.
Dość często przed rozpoczęciem polowań zbiorowych, tuż po powitaniu, są organizowane ślubowania myśliwskie. To tradycja wprowadzająca młodego myśliwego w świat łowiectwa. Wydarzenie to również rozpoczyna się sygnałem „Pasowanie na myśliwego” i powinno odbywać się w towarzystwie opiekuna – osoby sprawującej pieczę nad odbywającym staż myśliwym. To wyjątkowo uroczysta chwila, która kończy się nie tylko przyjęciem ślubowania, ale też gratulacji i życzeń od kolegów.
Ciekawą tradycją polowań zbiorowych jest także chrzest myśliwski. Jest to niezwykle stary zwyczaj, który wiąże się z upolowaniem pierwszej sztuki zwierzyny danego gatunku.
Upolowanie pierwszego grubego zwierza jest okazją do przeprowadzenia pasowania myśliwskiego. Przebieg ceremonii jest podobny do ceremonii chrztu. Zdarzają się sytuacje, że pierwszy gruby zwierz jest upolowany na polowaniu indywidualnym – wówczas ceremonię może przeprowadzić inny myśliwy, a na polowaniu zbiorowym jest przeprowadzane tylko symboliczne pasowanie.
Znaną tradycją polowań zbiorowych jest także zwyczaj dekorowania gałązką „złomu”. To wyraz czci upolowanej zwierzyny grubej i uhonorowania myśliwego. „Złomem” jest odłamana gałązka z drzewa lub krzewu, charakterystycznego dla łowiska, na którego terenie został upolowany zwierz. Ceremonia odbywa się bezpośrednio po upolowaniu zwierzyny, jeszcze przed patroszeniem.
Kolejnym, tradycyjnym momentem polowań zbiorowych jest pokot – tradycyjny zwyczaj zakończenia łowów, pozwalający wyrazić szacunek myśliwych dla upolowanej zwierzyny. Warto zaznaczyć, że w miejsce, w którym odbywa się pokot, zwierzyna jest zwożona lub znoszona z należnym szacunkiem. Jest to teren odpowiednio przygotowany, wyścielony gałązkami, trzciną lub innymi roślinnościami. Zwierzyna jest układana estetycznie, zgodnie z hierarchią łowiecką.
Tradycją kół łowieckich są także wszelkie wydarzenia organizowane w celu uczczenia kultu świętego Huberta. Mogą to być polowania hubertowskie, uroczystości w kołach, okręgach czy na szczeblu centralnym Polskiego Związku Łowiectwa. Odbywają się one 3 listopada, zgodnie ze scenariuszem zaplanowanym przez organizatorów. Całość przybiera niezwykle uroczystą oprawę.