2020-07-30

Odpowiedzialność kół łowieckich za szkody wyrządzone przez zwierzynę leśną

Zwierzyna leśna najczęściej wyrządza szkody w uprawach i płodach rolnych. Warto wiedzieć, że rolnik, któremu dzika zwierzyna wyrządziła szkody, ma prawo do uzyskania odszkodowania. Co więcej, dokonanie oględzin i szacowania ostatecznego, ale też wypłata środków muszą być wykonane przez właściwy dla miejsca obwód łowiecki. W przypadku złożenia odwołania od decyzji wniosek rozpatruje miejscowy nadleśniczy. W wyjątkowych sytuacjach za powstałe szkody odpowiadają Skarb Państwa lub Lasy Państwowe. Chcesz dowiedzieć się więcej o odpowiedzialności kół łowieckich za szkody wyrządzone przez dziką zwierzynę?

Zgodnie z obowiązującym prawem łowieckim, dzierżawca bądź zarządca obwodu łowieckiego jest zobowiązany do wynagradzania szkód w uprawach i płodach rolnych, wyrządzonych przez zwierzynę leśną taką jak: dziki, łosie, jelenie czy sarny oraz tych powstałych podczas polowań.

Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku zwierząt łownych, objętych całoroczną ochroną i szkód wyrządzonych przez nie na obszarach, które nie są objęte obwodem łowieckim. W takim przypadku odpowiedzialność odszkodowawcza spoczywa na Skarbie Państwa. W przypadku szkód wyrządzonych na obszarach obwodów łowieckich leśnych odszkodowania wypłaca Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.

Po wystąpieniu strat konieczne jest oszacowanie ich wartości. Ocenę zniszczeń powstałych w obszarze obwodu łowieckiego jest zobowiązany dokonać zespół, w skład którego wchodzą:

• przedstawiciel wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego (WODR),
• przedstawiciel dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego,
• właściciel lub posiadacz gruntów rolnych, na których terenie wystąpiła szkoda.

Jak przebiega szacowanie szkód?

Każdorazowo, po stwierdzeniu szkód na gruncie rolnym, ich właściciel jest zobowiązany do złożenia wniosku o szacowanie szkód do dzierżawcy/zarządcy obwodu łowieckiego. W jego treści musi zostać wskazane miejsce wystąpienia szkody, ale też rodzaj uszkodzonej uprawy lub płodu rolnego. Powinien on również zostać złożony we właściwym terminie, umożliwiającym przeprowadzenie szacowania szkód.

Na szacowanie szkód składają się oględziny i szacowanie ostateczne. Warto wiedzieć, że niestawiennictwo właściciela gruntu lub przedstawiciela WODR nie jest przeciwwskazaniem do wstrzymania przeprowadzenia szacowania.

W trakcie oględzin są ustalane:

• gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę,
• rodzaj, stan i jakość uprawy,
• powierzchnia całej uprawy,
• szacunkowa powierzchnia uprawy zniszczonej.

Jak już wspomniano, oględziny należy przeprowadzić niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu 7 dni, licząc od dnia złożenia wniosku. Właściciel lub posiadacz gruntu oraz WODR są informowani o terminie wykonania oględzin w terminie 3 dni od dnia otrzymania wniosku.

Z przeprowadzonych prac dzierżawca/zarządca obwodu łowieckiego są zobowiązani sporządzić protokół. W jego treści muszą się znaleźć dane podlegające ustaleniu podczas oględzin (wskazane powyżej), ale też szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy. Warto wiedzieć, że członkowie zespołu biorący udział w szacowaniu szkód mają prawo wnieść zastrzeżenia do protokołu wraz z uzasadnieniem. W przypadku ich braku, w protokole jest umieszczana informacja o braku zastrzeżeń. Dokument ten jest sporządzany w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdego członka zespołu.

Ostateczne szacowanie szkody to szereg czynności obejmujących ustalenie:

• gatunku zwierzyny, która wyrządziła straty,
• rodzaju zniszczonej uprawy lub płodu rolnego,
• stanu i jakości uprawy lub płodu rolnego,
• obszaru całej uprawy lub szacunkowej masy zgromadzonego płodu rolnego,
• obszaru uprawy, która została uszkodzona lub szacunkowej masy uszkodzonego płodu rolnego,
• procentu zniszczeń uprawy na uszkodzonym obszarze,
• szacunkowego plonu z 1 ha,
• wysokości odszkodowania.

Szacowanie ostateczne jest przeprowadzane najpóźniej w dzień sprzętu, jeszcze przed przeprowadzeniem sprzętu uszkodzonej uprawy. Zdarzają się jednak sytuację, że szkoda zaistniała lub została zgłoszona bezpośrednio przed sprzętem, lub w jego trakcie. W takiej sytuacji szacowanie ostateczne jest przeprowadzane w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. Właściciel/posiadacz gruntu jest zobowiązany powiadomić pisemnie dzierżawcę/zarządcę obwodu łowieckiego o terminie planowanego sprzętu uszkodzonej uprawy, w terminie nie dłuższym niż 7 dni przed jego wykonaniem.

Kiedy nie przysługuje odszkodowanie?

Odszkodowanie nie przysługuje właścicielowi/dzierżawcy gruntu w kilku przypadkach. Zalicza się do nich m.in. sytuację, gdy:

• przydzielone grunty stanowiące własność Skarbu Państwa zostały przydzielone jako deputat rolny na gruntach leśnych,
• właściciele uszkodzonych upraw lub płodów rolnych nie dokonali ich sprzętu w terminie 14 dni od dnia zakończenia okresu zbioru danego gatunku roślin (termin ten jest określony przez sejmik województwa w drodze uchwały),
• posiadacze uszkodzonych upraw lub plonów rolnych nie wyrazili zgody na budowę przez dzierżawcę, lub zarządcę obwodu łowieckiego urządzeń lub wykonywanie zabiegów mających na celu zapobiegnięcie szkodom,
• wartość szkody nie przekroczyła wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na 1 hektar uprawy,
• szkody wystąpiły w płodach złożonych w sterty, stogi i kopce, w bezpośrednim sąsiedztwie lasu,
• szkody dotyczą upraw rolnych założonych z rażącym naruszeniem zasad agrotechnicznych.

Kiedy jest wypłacane odszkodowanie?

Wypłata odszkodowania jest dokonywana przez dzierżawcę/zarządcę obwodu łowieckiego w terminie 30 dni od dnia sporządzenia protokołu z szacowania ostatecznego, do którego nie zostało złożone odwołanie.

Prawo do odwołania przysługuje właścicielowi/posiadaczowi gruntów rolnych. Może on je złożyć w terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu do właściwego miejscowo nadleśniczego Lasów Państwowych. W celu rzetelnego rozpatrzenia odwołania nadleśniczy dokonuje oględzin lub szacowania ostatecznego, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia wniesienia wniosku.

W szacowaniu ostatecznym przeprowadzanym przez nadleśniczego mogą brać udział zarówno przedstawiciel gminy, przedstawiciel obwodu łowieckiego, jak i właściciel/posiadacz gruntu. Po złożeniu pisemnego wniosku istnieje również możliwość dołączenia do zespołu przedstawiciela miejscowo właściwej izby rolniczej.