2021-05-07
W Polskich lasach można spotkać kilkadziesiąt gatunków roślin. Część z nich nie tylko pięknie się prezentuje i pachnie, ale jest również szkodliwa dla organizmu. Zawierają bowiem silne związki chemiczne, które w kontakcie ze skórą człowieka wywołują nie tylko poparzenie, ale też wiele innych chorób. Do zatrucia może dojść nawet po ich spożyciu – część z nich można znaleźć jako surowce zielarskie, jednak spożyte w zbyt dużym stężeniu są szkodliwe. Na jakie rośliny należy uważać?
Trucizny znajdujące się w roślinach chronią je przed zjedzeniem. Najczęściej tak właśnie jest, jednak zdarzają się przypadki, że roślinożercy sięgają po nie. Przykładem może być wilczomlecz sosnka – ma on biały, trujący sok, jednak dla kolorowej gąsienicy zmrocznika jest podstawową rośliną żywicielską.
Obecność trucizn wielu roślinom daje przestrzeń życiową. Popularne są tzw. pustynie piołunowe. Ze względu na produkowane substancje chemiczne, a miejscu tym nie wyrośnie żadna inna roślina. Piołun, zwany absyntem, jest stosowany w medycynie ludowej i lecznictwie, ale też w produkcji trunków, należy jednak pamiętać, że u człowieka może powodować zatrucia.
Owoce wawrzynka
Wawrzynek wilczełyko to jedna wielka trucizna – jedna z najwcześniej kwitnących roślin w polskich lasach. Zawiera dużą ilość związków chemicznych, w tym związków kumarynowych, które atakują układ pokarmowy, ośrodkowy układ nerwowy, układ krążenia, nerki i wiele innych narządów. Swoim wyglądem przypominają jagody – z tego względu do nieszczęścia dochodzi najczęściej po ich spożyciu. Dawka śmiertelna dla dziecka to już dziesięć owoców jagodowych. Z tego względu, jedna trzecia zatruć kończy się śmiercią.
Kolejną toksyczną rośliną jest wilcza jagoda. Dziecko może zatruć się już czterema owocami, przy czym dorosły dziesięcioma. W ich składzie znajduje się głównie atropina – substancja silnie trująca, wykorzystywana w okulistyce do rozszerzania źrenic.
Wśród roślin jadowitych znajduje się również szalej jadowity, zwany cykutą. Najczęściej można go spotkać na brzegach wód, w rowach czy na torfowiskach. Nie ma owoców, które zachęcają do spożycia, jednak już łodyga i kłącza mogą doprowadzić do zatrucia.
Konwalia majowa to jedna z wiosennych, kwitnących roślin, której wszystkie części zawierają substancje szkodliwe – nasercowo działające glikozydy, które po przedawkowaniu powodują śmierć. W przypadku dzieci spożycie kilku jagód jest już szkodliwe. Zatruć można się również liśćmi konwalii – do złudzenia przypominają one liście czosnku niedźwiedziego.
Właściwości trujące ma również naparstnica zwyczajna, kwitnąca głównie na początku lata. W jej składzie znajdują się substancje o działaniu nasercowym, które zakłócają funkcjonowanie organizmu bądź też wzmacniają interakcje z innymi lekami, w efekcie doprowadzając do śmierci człowieka.
Odwiedzając las, warto uważać również na leśne krzewy. Zawierają one bowiem szereg substancji trujących – często można je spotkać również w parkach i przydomowych ogrodach. Doskonałym przykładem jest cis – całe drzewo jest trujące, z wyjątkiem czerwonej osnówki otaczającej nasionko. Można zauważyć, że zjadają je ptaki, przy czym wydalają niestrawione nasiona.