2020-08-19

Kryteria selekcji zwierzyny płowej

Zwierzyna płowa żyjąca w naturalnym środowisku, zgodnie z obowiązującym prawem może być pozyskiwana przez człowieka. Polowania są dozwolone, jednak muszą się odbywać na zasadach określonych w Prawie łowieckim. Zgodnie z zapisami lista gatunków łownych, z uwzględnieniem podziału na zwierzynę płową, grubą i drobną musi zostać ustalona w drodze rozporządzenia. W tym celu stosuje się kryteria selekcji zwierzyny. Jakie zasady selekcji obowiązują w przypadku zwierzyny płowej?

Zasady selekcji zwierzyny płowej

W zasadach selekcji samców zwierzyny płowej znajdują się określenia:

osobnik selekcyjny:

• u łosi określenie to dotyczy byka o porożu badylarza do formy ósmaka regularnego włącznie,
• u pozostałych jeleniowatych i muflonów to osobnik o określonych dla danego wieku cechach poroża lub ślimów, ale też o porożu i ślimach mniej rozwiniętych i zdeformowanych,
• guzikarze, szydlarze, myłkusy i szpicaki – są to aktualne określenia odnoszące się do wcześniejszych określeń tych form poroża opisanych w literaturze łowieckiej,

osobnik łowny:

• u łosi jest to osobnik o formie poroża badylarza powyżej regularnego ósmaka oraz półłopatacza i łopatacza,
• u pozostałych jeleniowatych i u muflonów jest to osobnik w określonym wieku, bez względu na charakterystyczne cechy poroża lub ślimów.

Warto wiedzieć, że przeliczenia stanu liczebnego zwierzyny wykonuje się w odniesieniu do powierzchni obwodu łowieckiego, powierzchni leśnej i bagiennej. Co ważne, przy dochodzeniu do pożądanej liczebności i struktury płci zwierzyny grubej dopuszcza się wystąpienie odstępstw od przyjętych zasad.

byk jelenia szlachetnego

Metody szacowania liczebności

Jednym z ważniejszych kryteriów selekcji zwierzyny płowej jest ustalenie jej liczebności. Szacowanie liczebności z uwzględnieniem różnicy zagęszczenia pomiędzy powierzchnią leśną a nie leśną powinno być sporządzane w rejonach hodowlanych, w jednym terminie, który pozwoli ustalić stan na dzień 10 marca. W zależności od gatunku zwierzyny zaleca się stosowanie metod:

• tropienia, próbnego pędzenia czy innych metod opisanych w literaturze podczas szacowania liczebności łosi, jeleni szlachetnych, jeleni sika czy danieli w rejonie hodowlanym,
• tropienia, próbnego pędzenia czy innych metod opisanych w literaturze w przypadku szacowania liczebności w obwodzie łowieckim.

Zagęszczenie zwierzyny i struktura jej płci

Na etapie selekcji zwierzyny płowej ważne jest także zwrócenie uwagi na zagęszczenie zwierzyny i strukturę jej płci. Minimalne zagęszczenie, jeszcze przed okresem polowań, które dopuszcza eksploatację populacji, zostało określone na poniższych poziomach:

• łoś – minimalne zagęszczenie powinno wynosić powyżej 5 osobników na 1000 ha powierzchni leśnej i bagiennej obwodu łowieckiego,
• jeleń szlachetny – minimalne zagęszczenie powinno wynosić powyżej 3 osobników na 1000 ha powierzchni obwodu łowieckiego,
• jeleń sika – z uwagi na istotne zagrożenie populacji jelenia szlachetnego poprzez krzyżowanie należy dążyć do eliminacji tego gatunku,
• daniel – minimalne zagęszczenie powinno wynosić powyżej 3 osobników na 1000 ha powierzchni obwodu łowieckiego,
• sarna – minimalne zagęszczenie powinno wynosić 1,5 osobnika na 100 ha powierzchni obwodu łowieckiego.

Zarządzanie populacją łosia, jak i jelenia szlachetnego odbywa się na poziomie łowieckiego rejonu hodowlanego. Przy sporządzaniu wieloletnich planów łowieckich hodowlanych, należy zagęszczenie poszczególnych gatunków dostosować do warunków przyrodniczych oraz presji dużych drapieżników i szkód powodowanych przez zwierzynę w uprawach leśnych i rolnych.

W zakresie struktury płci w przypadku zwierząt jeleniowatych i muflonów powinna się ona cechować dominacją samic w stosunku do samców w zakresie od 1,2 do 2,0. Wskazane liczby to liczba samic w stosunku do 1 samca.

Co jeszcze warto wiedzieć?

Wspomniane zasady odnoszą się do wszystkich gatunków, zarówno osobników żeńskich, jak i młodzieży. Dokonując odstrzału samic czy młodzieży, w pierwszej kolejności powinny być eliminowane osobniki z widocznymi wadami budowy, które są w widocznie złej kondycji, o matowej i zmierzwionej pokrywie włosowej. Podczas określania kondycji samic należy wziąć pod uwagę także stan grzęz. Powiększone grzęzy w połączeniu z wychudzoną sylwetką świadczą o intensywnym karmieniu potomstwa, przez co eliminacja tego typu samicy negatywnie wpłynęłaby na rozwój pozostawionego potomstwa. Przy odstrzale samic i potomstwa, w pierwszej kolejności dokonuje się odstrzału potomstwa, a następnie samicy.